Alienacja rodzicielska ma miejsce, gdy jeden z rodziców celowo stara się zaszkodzić relacjom dziecka z drugim rodzicem. Jest to zjawisko, w którym dzieci są manipulowane emocjonalnie, w taki sposób, że zaczynają odczuwać trudne emocje lub wrogość wobec jednego z rodziców, często bez uzasadnionej przyczyny.
Istnieje wiele form alienacji rodzicielskiej, a jej przejawy mogą być różnorodne. Niektóre z najczęstszych zachowań obejmują:
Oczernianie: Jedno z rodziców (lub oboje) celowo przedstawia drugiego rodzica w negatywny sposób, często rozpowszechniając kłamstwa, fałszywe informacje lub przekłamane historie, angażując dziecko w konflikt pomiędzy rodzicami.
Izolacja emocjonalna: Rodzic stosujący alienację może dążyć do izolacji emocjonalnej dziecka od drugiego rodzica, utrudniając mu nawiązywanie zdrowych więzi.
Sabotaż kontaktów: Osoba stosująca alienację może utrudniać lub uniemożliwiać fizyczny kontakt między dzieckiem a drugim rodzicem, łamiąc ustalenia sądowe lub umowy dotyczące praw rodzicielskich.
Zmiana nazwiska: W skrajnych przypadkach alienacji rodzicielskiej, jeden z rodziców może próbować zmienić nazwisko dziecka, aby zatrzeć pamięć o drugim rodzicu.
Alienacja rodzicielska jest szkodliwa dla rozwoju emocjonalnego i psychicznego dziecka. W wielu jurysdykcjach sądy traktują alienację rodzicielską poważnie i podejmują kroki, aby zminimalizować jej skutki, podejmując decyzje dotyczące praw rodzicielskich i egzekucji kontaktów. Współpraca z prawnikiem specjalizującym się w sprawach rodzicielskich może być kluczowa w przypadku konieczności rozwiązania sytuacji związanej z alienacją rodzicielską.
Środki prawne, które można w takiej sytuacji podjąć to m.in. mediacje pomiędzy rodzicami, sądowa zmiana ustaleń dotyczących praw rodzicielskich oraz miejsca zamieszkania dziecka, sądowa egzekucja kontaktów poprzez nałożenie na rodzica utrudniającego kontakty sankcji finansowych, a w skrajnych przypadkach nawet postępowanie karne, gdyż celowa i świadoma alienacja rodzicielska jest formą przemocy wobec dziecka.